Metody pracy

Metoda Knillów jest ścieżką do nawiązywania porozumienia z osobami, które wydają się być niezdolne do kontaktu lub niezainteresowane ludźmi. Pierwszym kanałem porozumienia może być dotyk. Metoda Knillów wykorzystywana jest dla osób z głęboką niepełnosprawnością intelektualną. Dzieci mogą uczestniczyć w zajęciach metodą Knillów kilka razy w tygodniu lub codziennie. Zajęcia uzupełniają podstawową terapię, pomagają dziecku nabywać:

• poczucie bezpieczeństwa,
• świadomość własnego ciała,
• wrażliwość na wzajemnie wysyłane sygnały,
• nawiązywać kontakt i komunikować się,
• podejmować aktywność.

Twórca Metody to Christopher Knill, który przez wiele lat pracował z osobami z ciężkimi zaburzeniami w rozwoju ruchowym, poznawczym i społecznym. Programy terapeutyczne zwane Metodą Knillów stworzył wraz z żoną Marianną. Tworzeniu Programów Aktywności przyświecała idea, że każde dziecko może być aktywne i wykazywać się własną inicjatywą.

Dotyk i ruch budują podstawy emocjonalnego rozwoju dziecka. Najbardziej wrażliwym kanałem poprzez który odbieramy świat jest skóra, a wrażenia dotyku są najwcześniejszymi doświadczeniami, które odbiera noworodek. Poprzez kontakt fizyczny z opiekunem dziecko nabywa bazowe poczucie bezpieczeństwa, pewność siebie i otwartość na świat. Poprzez ruch kierujemy uwagą dziecka, oraz pobudzamy jego zainteresowanie. Według Knillów kluczowa w takich wczesnych relacjach jest responsywność opiekuna.

Programy Knillów – tzw.  Programy Aktywności mają 6 wersji, ale przy dzieciach z głęboką niepełnosprawnością wykorzystujemy 4.

• Program wprowadzający
• Program I – aktywności koncentrują się na ćwiczeniu górnej partii ciała
• Program II – aktywności koncentrują się na ćwiczeniu dolnych partii ciała
• Program specjalny – przeznaczony dla dzieci z głęboką niepełnosprawnością ruchową

Każda sesja kontaktu polega na wykonywaniu wspólnie aktywności zgodnie z muzyką i instrukcjami odtwarzanymi z płyty CD, w bliskim kontakcie fizycznym. Przykładowo program wprowadzający zawiera: kołysanie, wymachiwanie rękoma, pocieranie dłoni, klaskanie, głaskanie głowy, głaskanie brzucha, relaksację. Sesja w zależności od programu trwa od ok. 8 do ok. 20 minut.

Sesji zawsze towarzyszy specjalnie skomponowana muzyka, która rozwija się zawsze w taki sam sposób:

1. Muzyka wprowadzająca – spokojna i relaksująca, jest zapowiedzią sesji – pozwala dziecku wyciszyć się i nastawić na wykonywanie wspólnie aktywności.
2. Muzyka bardziej rytmiczna – pozwala wyłapywać aktywność partnera, zachęca do aktywności i do odpowiadania na ruchy wykonywane przez opiekuna.
3. Muzyka ponownie spokojna – dziecko ma okazję wyciszyć się i przetworzyć pozytywne momenty w spokojnej atmosferze.

Dużą wagę przykłada się do przygotowania się do zajęć. Przed sesją określamy potrzeby dziecka zastanawiamy się nad tym, co chcemy osiągnąć. Dobieramy: porę dnia, częstotliwość, temperaturę, miejsce, dbamy o zaspokojenie potrzeb i wygodne ubranie. Niezbędnym elementem sesji kontaktu jest obserwacja i refleksja nad tym co się dzieje.

29.04.2020r.

Opracowała Agata Ber- oligofrenopedagog

M. Doroszewska, Pedagogika Specjalna, Warszawa 1985.
J. Kielin, Rozwój daje radość, Gdańsk 2000.
K. Kirejczyk, Upośledzenie umysłowe- pedagogika, Warszawa 1981.
Knill M.,Knill Ch. Programy aktywności. Świadomość ciała. Kontakt i komunikacja. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno – Pedagogicznej, MEN, Warszawa 1995