Cała Polska Czyta

Założenia programu „Czytające szkoły” w ramach kampanii społecznej „Cała Polska czyta dzieciom”

1. Kampania społeczna pod nazwą „Cała Polska czyta dzieciom” ma na celu uświadomienie dorosłym, jak ogromne znaczenie dla rozwoju psychicznego, umysłowego i moralnego dzieci ma czytanie, a także stworzenie nawyku codziennego czytania im przez co najmniej 20 minut – w domach, przedszkolach, szkołach, szpitalach, świetlicach etc. Kampanię zainicjowała Fundacja ABCXXI – Program Zdrowia Emocjonalnego Ireny Koźmińskiej wraz z grupą polskich wydawców.

 

2. Codzienne głośne czytanie dziecku dla przyjemności jest najskuteczniejszym sposobem wychowania czytelnika - człowieka samodzielnie myślącego, posiadającego wiedzę i umiejętność jej poszerzania, kulturalnego, etycznego, z wyobraźnią, który umie radzić sobie w życiu przy pomocy rozumu, a nie pięści.

 

3. Kampania „Cała Polska czyta dzieciom” jest adresowana głównie do rodziców. Jednak wielu rodziców nie znajduje czasu ani motywacji, by dzieciom czytać. Dla wielu z nich książka jest niedostępna - zbyt droga lub trudna do zdobycia. Od 1989r. zlikwidowano w naszym kraju ponad 1500 bibliotek i ponad 20 000 punktów bibliotecznych. Istniejące biblioteki są często źle wyposażone.

 

4. Szkoła może i powinna uzupełniać domowe czytanie, a tam, gdzie całkiem go brak, dać zaniedbanym dzieciom szansę codziennego kontaktu ze słowem czytanym.

 

5. Głośne czytanie dzieciom jest dziś ważniejsze niż było kiedykolwiek w przeszłości:

• Lawinowo rośnie ilość informacji i wiedzy. Kto nie czyta, nie nadąży za zmianami we współczesnym świecie.
• Czytanie chroni dzieci przed uzależnieniem od telewizji i komputerów.
• Czytanie jest dobrą alternatywą dla fałszywych wartości masowej kultury.
• Więź z rodzicami, wzmocniona czytaniem, daje dziecku siłę do pokonywania wielu pokus i zagrożeń.

 

6. Polskie szkoły, które wprowadziły codzienne głośne czytanie, obserwują:

• poprawę poziomu wypowiedzi ustnych i pisemnych uczniów,
• wzrost zrozumienia tekstów i poleceń,
• poprawę koncentracji, wydłużenie się przedziału uwagi,
• wyciszenie i większą gotowość do nauki,
• większą skłonność uczniów do refleksji i krytycznego myślenia,
• wzrost poczucia humoru,
• poprawę wzajemnych relacji pomiędzy uczniami,
• powstawanie więzi pomiędzy nauczycielem i uczniami,
• spadek ilości aspołecznych i chuligańskich zachowań, ,
• wzrost zaangażowania rodziców do czytania dzieciom w domu
• wzrost czytelnictwa - uczniowie wypożyczają więcej książek.

 

7. Głośne czytanie pomaga szkole realizować jej misję edukacyjna i wychowawczą! Współczesne dzieci i nastolatki dorastają w ubogim językowo środowisku. Rodzice coraz mniej z nimi rozmawiają i mało im czytają. Kontakt z żywym słowem wyparła telewizja, której narzędziem nie jest język, lecz obraz. W efekcie dzieci coraz gorzej znają język, w szkole nie rozumieją prostych tekstów i poleceń. Coraz mniej także same czytają, ponieważ czytanie niezrozumiałych słów i zdań jest trudne i nudne, znacznie mniej atrakcyjne od telewizji. Dorośli nie stanowią dobrego wzorca - sami mało czytają. Pod względem ilości czytanych książek Polska znajduje się w ogonie krajów rozwiniętych, przoduje zaś pod względem analfabetyzmu funkcjonalnego. Sytuacja taka grozi naszemu społeczeństwu pogorszeniem jakości życia i marginalizacją na arenie międzynarodowej. Jeśli nie przeciwstawimy się temu trendowi, będziemy przegrywać z mądrzejszymi - z tymi, którzy czytają.

 

8. Odwrót od słowa pisanego jest szczególnie niebezpieczny w demokracji. „Naród, który mało czyta - mało wie. Naród, który mało wie, podejmuje złe decyzje - w domu, na rynku, w sądzie, przy urnach wyborczych.” - pisze Jim Trelease, amerykański propagator czytania dzieciom. „Niewykształcona większość może przegłosować wykształconą mniejszość - to bardzo niebezpieczny aspekt demokracji." - dodaje.

 

9. Mądre książki są też nośnikami ważnych, uniwersalnych wartości moralnych. Czytanie uczy dzieci odróżniania dobra od zła i zachęca do refleksji nad konsekwencjami własnych słów i czynów. Jest to szczególnie ważne w dzisiejszym świecie zdominowanym przez agresywne wzorce masowej kultury i pogoń za pieniądzem. Wobec narastającej demoralizacji młodego pokolenia nauczanie wartości moralnych, takich jak uczciwość, szacunek, odpowiedzialność, życzliwość, rozum, odwaga, czy sprawiedliwość, staje się sprawą być albo nie być społeczeństwa i państwa. O przyszłości naszego kraju zadecyduje jakość ludzi, których wychowujemy dzisiaj!

 

10. Program „Czytające szkoły” proponuje dwa sposoby wdrożenia programu:

 

• Wariant prosty – codzienne czytanie uczniom przez nauczyciela przez 15 – 20 minut w trakcie zajęć lekcyjnych, najlepiej o stałej porze.

 

UWAGA!

Głośne czytanie w trakcie przerw lub po zakończonych lekcjach może spowodować niechęć uczniów do czytania, gdyż odbiera im ono czas przeznaczony na rekreację.

Przekreśliłoby to główne założenia programu, że głośne czytanie ma budować u dzieci skojarzenie czytania z przyjemnością.

 

• Wariant mieszany (ewentualnie dla szkół ponadpodstawowych, po I semestrze czytania według wariantu prostego) – rozpoczynanie dnia lekcyjnego od 10 minut głośnego czytania przez nauczyciela. Ostatnie minuty lekcji (10 minut) przeznaczone są na ciche czytanie – każdy uczeń, nauczyciel oraz pracownik administracji czyta w tym czasie przyniesioną przez siebie książkę

 

UWAGA!

Bardzo ważny dla dzieci jest przykład dorosłych, którzy sami czytają książki!

 

11. Proponujemy wybór książek wspólnie z uczniami. Pomocą mogą być kryteria wyboru książek opracowane przez Fundację ABCXXI oraz lista tytułów rekomendowanych do czytania dzieciom.

 

12. Jeśli chcemy żyć w kraju mądrych, uczciwych i kulturalnych ludzi, zadbajmy o to, by codzienne głośne czytanie stało się priorytetem w naszym domu oraz w przedszkolu i w szkole naszego dziecka.