Metoda Tomatisa

Drogi Rodzicu!

Serdecznie zapraszamy do skorzystania z możliwości uczestnictwa dziecka w Treningu uwagi słuchowej metodą prof. Alfreda Tomatisa w naszej szkole.

 

Terapia Tomatisa to stymulacja  audio-psycho-lingwistyczna, która polega na kształtowaniu uwagi słuchowej, czyli świadomego odbierania bodźców dźwiękowych. Wzmacnianie umiejętności aktywnego słuchania przyczynia się do poprawy funkcjonowania w wielu sferach: motorycznej, językowej, komunikacyjnej, wyobrażeniowej oraz emocjonalno- społecznej. 

Dziecko w trakcie terapii korzysta ze specjalnych słuchawek, które dostarczają mu dźwięki zarówno drogą powietrzną  jak i drogą przewodnictwa kostnego. W terapii wykorzystywane są utworu Mozarta, chorały gregoriańskie i nagrany, odpowiednio przefiltrowany głos matki.

 

Diagnoza

Jest to badanie uwagi słuchowej za pomocą, specjalnie skalibrowanego pod metodę A. Tomatisa, audiometru. Polega na wykonaniu czterech rodzajów testów: przewodnictwa powietrznego, przewodnictwa kostnego, dyskryminacji wysokości dźwięków i lateralizacji słuchowej.

Faza pasywna

W fazie tej stosuje się muzykę Mozarta i chorały gregoriańskie oraz wysoko przefiltrowany głos matki. Muzyka gregoriańska ma na celu wyciszenie i regulację oddechu. Pobudza też pasmo częstotliwości odpowiedzialne za aktywność przedsionka. Stosując filtrowaną muzykę i głos matki, dokonuje się próby uzyskania u dziecka doświadczenia słuchowego z okresu życia płodowego. Jeden program terapeutyczny trwa zwykle 1,5 godziny.

 

Faza aktywna

Ta ostatnia faza terapii polega na mówieniu do mikrofonu i słuchaniu własnego głosu w słuchawkach powietrzno-kostnych.

Dla kogo przeznaczona jest terapia?

Terapia w szczególności przeznaczona jest dla dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych mających:

• zaburzenia językowe (np. jąkanie, zaburzenia artykulacji)
•  problemy szkolne w tym: dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia
• zaburzenia koordynacji ruchowej w tym: motoryki dużej i małej
• mózgowe porażenie dziecięce
• ADHD i ADD
• Autyzm lub zespół Aspergera
• zespół Downa i inne zespoły genetyczne
• zaburzenia głosu spowodowane jego nieprawidłowym używaniem
• stres, depresję
• trudności w przyswajaniu języków obcych.

„Ściągawka” dla rodzica

1. Przed rozpoczęciem treningu uwagi słuchowej metodą prof. A. Tomatisa należy wykonać badanie EEG oraz uzyskać zaświadczenie od lekarza neurologa o braku przeciwskazań do udziału  w terapii Tomatisa.
2. O rozpoczęciu terapii decyduje termin dostarczenia wyżej wymienionych dokumentów.
3. Decydując się na trening uwagi słuchowej trzeba skończyć minimum podstawowe 3 etapy terapii (zazwyczaj jest to 11 dni +12dni +6dni). Długość terapii jest zależna od wyniku diagnozy uwagi słuchowej, jeśli jest ona przeprowadzana, zauważanych efektach terapii, wywiadu                      z rodzicem.
4. W  terapii często niezbędne jest nagranie głosu mamy uczestnika.
5. Każda sesja trwa nie dłużej niż 90 minut.
6. Zajęcia prowadzone są indywidualnie lub w grupach 2-3 osobowych.
7. Podczas trwania terapii uczestnik rezygnuje z huśtania na huśtawce, hamaku, platformie, skakania na trampolinie, jazdy konnej, kręcenia na karuzeli.
8. Zalecane jest ograniczenie korzystania z urządzeń teleinformatycznych takich jak telewizor, komputer, telefon, tablet.
9. Rodzic informuje terapeutę o równocześnie prowadzonych zajęciach edukacyjno- terapeutycznych.
10. Podczas trwania Treningu Uwagi Słuchowej metodą Tomatisa możliwe jest pogorszenie zachowania uczestnika jednak jest to stan przejściowy, który wskazuje na działanie terapii.
11. Rodzic zobowiązany jest do przekazywania na bieżąco uwag, spostrzeżeń na temat zachowania  i funkcjonowania dziecka podczas udziału w treningu uwagi słuchowej w celu dobrania jak najlepszych ustawień terapii i uzyskania jak najlepszego efektu terapeutycznego.
12. Rodzic towarzyszy dziecku podczas sesji treningowych w przypadku, gdy zachowanie dziecka utrudnia bądź uniemożliwia innym Uczestnikom udział w treningu.

TROCHĘ TEORII:

Trening uwagi słuchowej metodą Tomatisa

Trening uwagi słuchowej Metodą Alfreda Tomatisa dzięki swojej wyjątkowej specyfice, ma niesamowicie ogromne zastosowanie w pomocy człowiekowi, borykającemu się z trudnościami wielu sfer jego życia. Poprzez mikrogimnastykę uszu za pomocą odpowiednio przefiltrowanych dźwięków, działa pozytywnie na wiele zaburzeń i problemów doskwierających nie tylko dzieciom ale i dorosłym. Celem treningu uwagi słuchowej jest przezwyciężenie zaburzeń uwagi słuchowej i poprawa umiejętności komunikacyjnych. Sama terapia polega na słuchaniu dźwięków o określonej częstotliwości poprzez urządzenie zwane Elektronicznym Uchem, które jest modelem idealnego ucha ludzkiego. Ma ona pozytywny wpływ na umiejętność słuchania oraz jakość życia. Wśród zaburzeń, na które oddziałuje trening słuchowy są:

1. Nadpobudliwość

Badania Alfreda Tomatisa wskazały na to, iż jedną z przyczyn (lub przyczyną jedyną) ADHD mogą być zburzenia uwagi słuchowej oraz lateralizacji słuchowej – zaburzenia, z którymi właśnie jego audio-psycho-lingwistyczna metoda sobie radzi. Dzieci z deficytem uwagi oraz hiperkinetyczne mają problemy słuchowe na tyle duże, iż są one bez problemu zauważalne. Dzieci z ADHD nie są w stanie skoncentrować się na dźwiękach, zapominają kierowane do nich komunikaty po bardzo krótkim czasie oraz, co równie ważne, komunikują się w sposób raczej powierzchowny, nie mogąc udoskonalić czy doprecyzować werbalizowanej myśli. Co więcej, dzieci cierpiące na ADHD wykazują również specyficzną formę nadwrażliwości na dźwięki, którą to jest przewaga słuchania kostnego nad powietrznym. Owa przewaga prowadzi do nadpobudliwości oraz problemów z uwagą słuchową, a więc i słuchową percepcją. Metoda A. Tomatisa sprawdza się w tej sytuacji dlatego, że:

• ogranicza nadwrażliwość słuchową (a więc ogranicza nadpobudliwość dziecka)
• poprawia jego percepcję słuchową.

2. Problemy z koncentracją – zaburzenia koncentracji

Zaburzenia uwagi są z oczywistych powodów ogromnym problemem dla dzieci, które uczęszczają do szkoły. Utrudniają im bowiem aktywne i bierne uczestniczenie w zajęciach lekcyjnych i przyswajanie informacji. I tak np. zaburzenia koncentracji uwagi nie pozwalają odpowiednio skupić się na prezentowanym materiale, zbyt krótki okres trwałości uwagi z kolei sprawia, iż dzieci szybko się rozpraszają, brak podzielności uwagi utrudnia jednoczesne słuchanie nauczyciela i przepisywanie znajdujących się na tablicy notatek, a brak odpowiedniej wybiórczości uwagi powoduje, iż nie mogą skoncentrować się na treści lekcji, gdyż dekoncentrują je przykładowo hałasy dobiegające zza okna czy szepty kolegów. Metoda A. Tomatisa okazuje się być wspaniałą pomocą dla dzieci cierpiących na różnego rodzaju zaburzenia uwagi. Prowadzony w jej ramach trening słuchowy pomaga dziecku nauczyć się skupiać na słuchowych bodźcach, co jest szczególnie ważne właśnie w szkole, gdzie wiele informacji przekazywanych jest przez nauczyciela werbalnie. Terapia ta przynosi bardzo pozytywne rezultaty – poddawane jej dzieci lepiej zapamiętują zasłyszane informacje, lepiej koncentrują uwagę na wybranych bodźcach, potrafią odróżniać te istotne od tych, od których należy się odciąć, chętnie współpracują z kolegami, wykonują polecenia nauczyciela etc.

3. Brak kontaktu z rówieśnikami

Trening słuchowy prowadzony w ramach terapii metodą A. Tomatisa jest niezwykle skuteczny w zakresie budowania w dzieciach tak chęci, jak i zdolności do nawiązywania kontaktów w grupie rówieśniczej. Dzięki niemu dzieci otwierają się nainnych, uczą się ich słuchać i lepiej wyrażać własne myśli i emocje, a więc lepiej się komunikować, co jest przecież podstawą każdej interpersonalnej relacji. Poza tym dodaje on dzieciom pewności siebie, co przekłada się na pojawienie się u nich odwagi do inicjowania znajomości (dzieci nie boją się podchodzić do innych i przedstawiać się, prosić o pomoc, pytać o zdanie etc.). Warto również zwrócić uwagę na to, iż dzięki treningowi uwagi słuchowej metodą A. Tomatisa dzieci lepiej panują nad swoimi emocjami, a więc pomaga im ona przełamać strach przed odrzuceniem czy brakiem akceptacji, a także, jeśli wykazują one skłonności do zachowań agresywnych i nie panują nad złością, zachować spokój i stać się bardziej przyjacielsko i koncyliacyjnie nastawionymi do świata. 

4. Dysleksja

Metoda A. Tomatisa jest skutecznym elementem terapii dysleksji m.in. dlatego, że świetnie wspomaga koncentrację oraz zapamiętywanie, z czym dzieci dyslektyczne mają wielki problem. Sprawdza się ona szczególnie dobrze w przypadku dyslektyków cierpiących na zaburzenia o podłożu słuchowym. Stymuluje bowiem zdolności przetwarzania, kodowania, analizowania i interpretowania dźwięków. Jako że słuchanie jest niezbędnym elementem nauki mówienia, również dzieci mówiące niewyraźnie i cicho będą, dzięki słuchowemu treningowi zgodnie z zasadami metody A. Tomatisa, rozwijać swe językowe i komunikacyjne kompetencje. Nie oznacza to jednak, iż dyslektycy z zaburzeniami innego typu nic z terapii nie wyniosą – przeciwnie, zredukuje ona ich problemy z myleniem głosek i kolejności liter poprzez nauczenie ich koncentrowania się na słuchowych bodźcach. 

5. Jąkanie

Jąkaniem nazywa się takie zaburzenie mowy, które ma postać nieintencjonalnego powtarzania, przerywania czy zniekształcania sylab i całych słów. Związane jest to z nieodpowiednią koordynacją ruchową mięśni odpowiadających za artykulację, fonację oraz za oddech. Lateralizacja u osób jąkających się jest zazwyczaj lewouszna bądź nieustalona. Proces przetwarzania sygnałów mowy odbywa się wolniej, co może powodować złą pracę drogi sygnału do mózgu i powodować zaburzenie. Trening uwagi słuchowej Metodą A. Tomatisa może przyczynić się do przywrócenia fizjologicznej prawousznej lateralizacji, co niesie ze sobą efekt poprawienia płynności mowy. Oczywiście sam trening słuchowy nie zastąpi terapii logopedycznej. Jest jej uzupełnieniem. Osobie poddanej treningowi logopedycznemu oraz słuchowemu dużo łatwiej jest kontrolować słuchowo swoje wypowiedzi dzięki czemu potrafi korygować swoje błędy i szybciej osiągnąć pozytywny efekt w płynnej mowie. 

6. Zespół Aspergera

Metoda A. Tomatisa to trening słuchowy, którego celem jest jak największe zredukowanie wszelkich zaburzeń uwagi słuchowej. Efekt ten bezpośrednio przekłada się na np. zdolności komunikacyjne, z którymi to, co warto powtórzyć, dzieci cierpiące na Zespół Aspergera mają największy problem. Dzięki odpowiedniej terapii wspomaganej programem metody A. Tomatisa mogą one poszerzyć swe społeczne i interpersonalne kompetencje, nauczyć się dokładniejszego słuchania oraz odczytywania komunikatów, a także bardziej precyzyjnego ich wyrażania. Metoda Alfreda Tomatisa pozwala ponadto lepiej radzić sobie ze stresem oraz frustracją, a także odbudowuje poczucie własnej wartości i sprawia, iż dzieci, niezależnie od tego, na jakie zaburzenia cierpią, lepiej radzą sobie tak w nawiązywaniu znajomości, jak i realizowaniu swych szkolnych zainteresowań. 

7. Autyzm

Trening uwagi słuchowej metodą A. Tomatisa jest jednym z narzędzi pomocniczych w terapii dzieci autystycznych. Sprawdza się w leczeniu tego typu zaburzeń dlatego, iż, jako trening słuchowy, wspomaga funkcje słuchowe oraz koncentrację, zdolności językowe i komunikacyjne, a więc i społeczne, rozróżnianie tonów, analizę dźwięków etc. Polecana jest szczególnie w przypadku dzieci cierpiących na zaburzenia koordynacji sensomotorycznej. Wato zauważyć, iż dzieci autystyczne są nadwrażliwe na dźwięki i czują się przez nie "atakowane". Trening na złagodzenie objawów owej nadwrażliwości i oswojenie się dziecka ze światem dźwięków. Poza tym proponowane w ramach Metody A. Tomatisa ćwiczenia stymulują Centralny Układ Nerwowy, co przekłada się na szeroko rozumianą poprawę procesów myślowych osoby biorącej udział w terapii.

8. Centralne Zaburzenie słuchu

CAPD to problem, którego konsekwencje mogą okazać się bardzo dalekosiężne. Prowadzi on bowiem do szeroko rozumianych kłopotów z nauką (czytaniem, pisaniem, zapamiętywaniem etc.), a nawet i z codzienną komunikacją interpersonalną, a więc, w konsekwencji, może stać się on również przyczyną poważnych zaburzeń emocjonalnych. Bardzo ważne jest więc, aby odpowiednio szybko ów problem zdiagnozować, a cierpiące z jego powodu dziecko poddać terapii, która będzie mu w stanie pomóc. Trening słuchowy zwany metodą
A. Tomatisa sprawdza się doskonale jako narzędzie wspomagające terapię CAPD. Stymuluje on bowiem, ogólnie rzecz biorąc, te funkcje CUN, które są u dzieci cierpiących na centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego upośledzone. Metoda A. Tomatisa uczy koncentrowania się na bodźcach słuchowych, analizowania ich, przetwarzania etc., a także radzenia sobie ze stresem, co jest szczególnie ważne w przypadku dzieci, które na swe problemy reagują frustracją czy nawet agresją, w tym autoagresją.

Obecnie trening uwagi słuchowej metodą Tomatisa stosuje się  w terapii takich dysfunkcji, jak:

• podwyższone napięcie i stany lękowe
• problemy z koncentracją i uwagą
• trudności szkolne i fobie szkolne
• dysfunkcje związane z motoryką dużą i małą
• dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia
• kłopoty z orientacją przestrzenną
• złe samopoczucie
• niska samoocena
• wady wymowy
• zakłócenia językowe
• zaburzenia afektywne
• zakłócenia psychomotoryczne
• trudności z nauką języków
• trudności w relacjach dziecko-rodzic
• problemy w rodzinach adopcyjnych
• zaburzenia emocjonalne
• zaburzenia uczenia, takie jak: dysleksja, dyskalkulia, dysgrafia, dysortografia, dyspraksja, problemy z orientacją przestrzenną
• zaburzenia koncentracji i uwagi, m.in. w ADHD
• zaburzenia emocjonalne, m.in. obniżona samoocena, nadmierna lękliwość, nieradzenie sobie ze stresem, wycofanie, agresja
• nadwrażliwość na dźwięki i bodźce
• zaburzenia porozumiewania się, tj. jąkanie, opóźniony rozwój mowy, wady wymowy,
• globalne zaburzenia rozwojowe, m.in. zespół Aspergera, autyzm, zespół Downa, zespół Turnera

Dźwięk jest przekazywany z jednej strony poprzez przewodnictwo kostne przy pomocy wibracji wywieranej w górnej części czaszki, oraz z drugiej strony przez przewodnictwo powietrzne, przechodząc przez kanał uszny. W związku z tym, że spójność przekazywanych informacji jest niesłychanie ważna, by to osiągnąć, ucho musi być skutecznie stymulowane. Takie wspomaganie pozwala to na stałą stymulację mózgu i dynamizowanie ciała. Dzieje się tak, bo człowiek mówi, czyli wytwarza dźwięki mowy tylko tak, jak je interpretuje. „Mówię tak, jak słucham" – to jedno z podstawowych pojęć współczesnej psychologii i nauk pokrewnych. Głos jest w stanie odtworzyć tylko to, co usłyszy ucho. Jeśli poprawimy jakość słuchania, poprawimy także głos i komunikację. Język to rytm, intonacja i melodia. Ucho adaptuje się do rytmu i melodii także innej niż ojczysta, przez co rozwija się świadomość fonologiczna, która ma bezpośredni wpływ na czytanie i pisanie.

Dzięki wysokiej skuteczności metody Tomatisa, jej elementy stosowane są w placówkach edukacyjnych całym świecie. W wielu szkołach stymulacja neurosensoryczna włączona została do programów nauczania.

Można dobrze słyszeć,
ale źle słuchać

Brzmienie informacji jest dobrze słyszane, ale nieprawidłowo analizowane na płaszczyźnie emocjonalnej. Mózg przed tym się broni, budując bariery, które mogą bardzo sprzyjać potęgowaniu wielu zaburzeń. W takich sytuacjach mówimy o «zakłóconym słuchaniu.

Metoda TOMATISA stymuluje mózg

Trening uwagi to wielokrotnie powtarzane seanse słuchowe z zastosowaniem urządzeń stworzonych specjalnie do stymulowania ucha i stopniowego wspomagania go w analizowaniu informacji dźwiękowej. Mówimy, że «ucho zaczyna słuchać».

 

 

Dobry słuch

Ucho nie służy wyłącznie do słuchania. Stymuluje ono również mózg i stymuluje procesy pamięciowe. Badania naukowe dowodzą, że dobry słuch odgrywa pierwszorzędną rolę w rozwoju osobowościowym, a poddanie się terapii ma efekt trwały.

 

Metoda Tomatisa

Bardzo wcześnie, bo już na początku XX wieku wielu psychologów i pedagogów podejrzewało, że ucho odgrywa ogromną rolę w rozwoju osobowościowym człowieka, ale dopiero w połowie lat 50 ubiegłego wieku kompleksowo tą problematyką zajął się francuski profesor otolaryngologii Alfred Tomatis. Poświęcił on znaczną część swej kariery na badanie relacji między uchem a głosem, a szerzej – na badanie związków między słuchaniem a komunikowaniem się. Dzięki wieloletnim badaniom Tomatisa współczesna pedagogika unika określeń typu „dziecko niegrzeczne" albo „dziecko niezdolne". Zamiast tego szuka podłoża problemu, oraz narzędzi do jego wyeliminowania. Od kilkudziesięciu lat już wiadomo, że dzieci określane powyższym mianem w ogromnej większości mają problemy związane z tzw. uwagą słuchową, a co za tym idzie – z komunikowaniem się i interpretacją bodźców, które do nich docierają. Uwaga słuchowa to w ogromnym skrócie zdolność dziecka do właściwej interpretacji bodźców dźwiękowych. Jeśli ta zdolność jest zaburzona, dziecko nie jest w stanie właściwie hierarchizować i interpretować kierowanych do niego komunikatów, co niesie ze sobą fundamentalne skutki dla jego zachowania i rozwoju.

Odkrycia Tomatisa zostały potwierdzone w laboratorium fizjologicznym na Sorbonie, a w roku 1957 i 1960 przedstawiono je Akademii Nauk i Akademii Medycznej w Paryżu. Z czasem procedury treningowe oparte na badaniach profesora Tomatisa oraz cały zespół zachowań terapeutycznych, które opracował, nazwane zostały stymulacją audio-psycho-lingwistyczną, słuchową stymulacją neurosensoryczną, bądź w skrócie – metodą Tomatisa.

Wbrew powszechnej opinii zakłócenia komunikacyjne związane z nieharmonijną pracą przedsionków dotyczą nie tylko dzieci. Tego typu problemy mogą mieć osoby w różnym wieku, także w wieku średnim lub podeszłym. Każdą osobę można zdiagnozować i – jeśli kwalifikuje się do terapii – poddać procedurze, by uzyskać trwałą poprawę.

Słyszenie jest prostą, pasywną percepcją dźwięku, uzależnioną od sprawnego aparatu słuchu, niewymagającą naszego świadomego zaangażowania. Słuchanie natomiast to aktywny proces, umiejętność, pragnienie i intencja skupiania uwagi na dźwięku, który chcemy zanalizować i przetworzyć. Słuchanie jest zdolnością, która może ulegać zaburzeniom, zostać utracona, ale również odzyskana. Ucho i głos są powiązane z funkcjonowaniem psychicznym, a zatem usprawnianie ich poprawia funkcjonowanie poznawcze i psychiczne osoby. Bardzo ważna jest świadomość, że słuchanie jest umiejętnością używania zmysłu słuchu intencjonalnie i uważnie w celu uczenia się i komunikowania. Słuchanie jest więc funkcją kognitywną wysokiego szczebla, która wiąże się z umiejętnością zarządzania emocjami. Należy pamiętać, że nawet dziecko z zaburzeniami uwagi słuchowej jest w stanie kontrolować swoje emocje i wypracować efekty równie dobre, co grupa rówieśnicza, jednak zawsze jest to okupione wysiłkiem intelektualnym niewspółmiernym do efektów. Przez to szkoła powoli staje się środowiskiem nieprzyjaznym i pogorszeniu ulegają relacje społeczne. Dzieje się tak także dlatego, że do mózgu dociera błędna informacja, nieskorelowana z bodźcem z otoczenia, a to generuje podświadomy stres. Pojawiają się naturalne mechanizmy obronne, np. nieintencjonalna obrona przed dźwiękami. Dlatego problemy ze słuchaniem oznaczają mniejsze lub większe problemy z emocjami oraz zaburzenia związane z poprawną socjalizacją.

Dlaczego zaburzone słuchanie jest przyczyną zachowań dysfunkcyjnych?

Dlatego, że gdy informacja sensoryczna przekazana przez ucho zostaje źle zinterpretowana, słuchanie człowieka zostaje zakłócone, a zaburzenia słuchania skutkują problemami nie tylko z rozróżnianiem i lokalizowaniem dźwięku w przestrzeni oraz z lateralizacją słuchową, ale także z utratą umiejętności izolowania przekazu dźwiękowego z otaczającego hałasu. W takiej sytuacji osoba czuje się wystawione na natłok informacji, które otrzymuje z różnym stopniem zniekształcenia. Zrozumienie przekazu wymaga od niego ogromnego wysiłku, prowadzi do błędów, narastającego zmęczenia oraz – ostatecznie – wycofania, lub zachowań agresywnych. Wtedy środowisko zaczyna być odczuwane jako źródło problemów. W takich warunkach cierpią uwaga i pamięć, gdyż mózg ma zaledwie półtorej sekundy na podjęcie decyzji, którą informację przechować. W natłoku dystraktorów nie jest w stanie tego robić, pojawiają się więc problemy z pamięcią krótkotrwałą, z kodowaniem informacji i ich odtwarzaniem. Z uwagi na to, że za równowagę odpowiada także przedsionek, który informuje mózg o najmniejszym ruchu ciała, ucho jest zaangażowane w kontrolę postawy i zachowanie równowagi. To dlatego poprzez oddziaływanie na przedsionek, metoda Tomatisa znacząco wpływa na poprawę motoryki i utrzymywanie właściwej postawy.

Pamiętajmy, że od pierwszych chwil życia dziecku towarzyszą różnego rodzaju dźwięki.

Powodują one, że do naszego systemu poznawczego docierają informacje ze świata zewnętrznego, na które możemy adekwatnie odpowiadać, a tym samym odnajdywać się i uczestniczyć w rzeczywistości. Ponadto wszelkie informacje dźwiękowe stale do nas napływające ten skomplikowany system stymulują, pozwalając na jego rozwój i właściwe działanie. Być może z tego względu ludzie od wieków interesowali się, rozpoznawali i wreszcie starali się naśladować bodźce słuchowe, co w konsekwencji doprowadziło do rozwoju muzyki. Dźwięk ma ogromne znaczenie w wielu dziedzinach życia, udowodniony jest na przykład związek pomiędzy intensywnym słuchaniem muzyki a poprawą funkcjonowania emocjonalnego człowieka. We współczesnym środowisku niestety dominują dźwięki niskie, które uniemożliwiają percepcję dźwięków wysokich. A źródłem większości informacji są właśnie dźwięki wysokie, one też najbardziej stymulują mózg. Niskie tony męczą i powodują uczucie dyskomfortu i wiele osób sobie z nimi nie radzi. Ten sam problem ma wiele dzieci, gdyż nie potrafią one takich dźwięków filtrować. Dysfunkcję tę pozwala opanować tzw. bramkowanie, jedna ze składowych metody treningu słuchowego, który opracował właśnie profesor Tomatis.

Na czym bazuje Metoda Tomatisa^® ?

Metoda Tomatisa bazuje na wielu koncepcjach na temat tego, jak rozwija się istota ludzka, w jaki sposób przetwarza informacje, komunikuje się ze sobą i z innymi oraz w jaki sposób się uczy. W trakcie swych badań profesor Tomatis rozwinął metodę treningową, która umożliwia jednostce odzyskanie umiejętności analizy, koncentracji i pełnej komunikacji. Należy pamiętać, że dziewięćdziesiąt procent przekazów sensorycznych, które stymulują mózg, w tym ruch i dotyk, angażuje ucho. Działa więc ono jako system integracji sensorycznej. Dzięki zastosowaniu narzędzi pedagogicznych, metoda działa jednocześnie na trzy podstawowe funkcje ucha, mianowicie na słuchanie, równowagę i dynamizowanie. Pod wpływem systematycznych sesji słuchowych, spójność przekazów przesyłanych do mózgu poprzez przedsionek zarówno ucha prawego, jak i lewego, zostaje zharmonizowana. W wyniku tego reakcje motoryczne są zauważalnie mniej chaotyczne, stają się bardziej płynne i lepiej zorganizowane. Dlatego trening słuchowy metodą Tomatisa pozwala eliminować zaburzenia motoryczne i problemy z grafomotoryką. Co więcej, przedsionek odgrywa fundamentalną rolę w integrowaniu rytmów zarówno muzyki, jak i języka obcego, dzięki jego skomplikowanej sieci połączeń z mózgiem, przez co bardzo ułatwia akwizycję językową. Z funkcjonowaniem przedsionka związane jest także pojęcie uwagi słuchowej, z zakłóceniami której często zmagają się dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Czym jest uwaga słuchowa? W ogromnym skrócie możemy powiedzieć, że jest to zdolność dziecka do właściwej interpretacji bodźców dźwiękowych. Jeśli ta zdolność jest zaburzona, dziecko nie jest w stanie właściwie hierarchizować i interpretować kierowanych do niego komunikatów, co niesie ze sobą fundamentalne skutki dla jego zachowania i rozwoju. Należy pamiętać, że nawet dziecko z zaburzeniami uwagi słuchowej jest w stanie kontrolować swoje emocje i wypracować efekty równie dobre, co grupa rówieśnicza, jednak zawsze jest to okupione wysiłkiem intelektualnym niewspółmiernym do efektów. Przez to szkoła powoli staje się środowiskiem nieprzyjaznym i pogorszeniu ulegają relacje społeczne. Pojawiają się naturalne mechanizmy obronne, np. zespół jelita wrażliwego, ucieczka przed współpracą w grupie. Dlatego problemy ze słuchaniem oznaczają mniejsze lub większe problemy z emocjami oraz zaburzenia związane z poprawną socjalizacją, bo ucho i głos są powiązane z funkcjonowaniem psychicznym, a zatem wywieranie na nie wpływu poprawia funkcjonowanie poznawcze i psychiczne osoby.

 

Opracowanie

mgr Justyna Karolak